W ostatnich latach klimat, w którym udziela się pomocy psychologicznej, uległ znaczącej zmianie. Zmiana ta nastąpiła w dwóch podstawowych obszarach: samego charakteru poradnictwa i terapii oraz procesu pomagania; kontekstu, w jakim dokonuje się poradnictwo i psychoterapia. Te dwa obszary są ze sobą splecione: każda zmiana kontekstu wymaga odpowiadających jej zmian ze strony doradców i terapeutów.

Istniejące modele poradnictwa i terapii przeszły od tradycyjnego podejścia psychodynamicznego, które przyjmowało perspektywę intrapsychiczna, poprzez zintegrowane podejście poznawczo-behawioralne opracowane w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, przyjmujące perspektywę indywidualnego rozwiązywania problemów, do podejścia systemowego, koncentrującego się na interakcjach w rodzinie, a ostatnio do technik terapii krótkoterminowej zorientowanej na wynik, w których przyjmuje się perspektywę ekologiczną, którą na gruncie polskim przedstawia Barbara Okun.

Model ekologiczny, w którym jednostka umieszczona jest w kontekście swej rodziny pierwotnej, a ta z kolei w kontekście szerszych systemów społecznych, takich jak szkoła, praca i społeczność lokalna. Owe systemy społeczne są osadzone w makrosystemie, na który składają się postawy kulturowe, ideologie, płeć, rasa, klasa społeczna, narodowość, rejon geograficzny i inne czynniki. Między wszystkimi tymi systemami i czynnikami zachodzą wielostronne interakcje, których efektem jest wzajemny wpływ. Obecna epoka uwarunkowanej ekonomicznie opieki zdrowotnej stworzyła potrzebę zwrócenia się ku krótkoterminowemu, zorientowanemu na wynik poradnictwu i terapii. Nacisk kładzie się na bezpośrednie, aktywne metody rozwiązywania problemów zgłaszanych przez klientów oraz redukcję objawów. Stosuje się wielorakie podejścia, które obejmują strategie indywidualne, rodzinne, grupowe i organizacyjne w szerszej skali. Skuteczność tych strategii wymaga od zaangażowanych w nie osób zbudowania empatycznych relacji, do czego konieczne są określone umiejętności w dziedzinie efektywnej komunikacji.

Badania neuroendokrynologiczne doprowadziły do lepszego zrozumienia i docenienia wpływu biologii na nasz rozwój i funkcjonowanie psychologiczne. Istnieją nawet pewne przesłanki dla tezy o genetycznych podstawach cech osobowości. Stosowanie środków psychotropowych w połączeniu z krótkoterminowym, zorientowanym na wynik poradnictwem ma źródło w takich właśnie badaniach. Rozszerzył się również zakres środków, jakimi dysponują doradcy i terapeuci. Dysponujemy obecnie dodatkowymi narzędziami, takimi jak biofeedback i nowe leki, które łagodzą zarówno umiarkowane, jak i poważne choroby i zaburzenia lękowe. Dysponujemy także lepszymi narzędziami diagnozy, programami komputerowymi oraz strategiami, które pomagają ludziom w radzeniu sobie ze stresami sytuacyjnymi i rozwojowymi, podnoszą umiejętności radzenia sobie w życiu i wzbogacają zasoby pozwalające na bardziej efektywne pokonywanie trudności związanych z relacjami z innymi, a także kryzysami życiowymi.